چرا دچار رفلاکس معده میشویم ؟
از نظر طب ایرانی، بیماری رفلاکس معدی_ مروی برآیندی از تعاملِ دست کم سه عامل است، که هرکدام از این سه عامل میتوانند عامل اصلی یا فرعی سوزش معده باشند و از سبب های بدنی/خوراکی/روانی مختلف ناشی شوند
1️. انباشتگی گاز (نفخ) در معده
نفخ علل بدنی گوناگونی دارد و درمان آن همیشه یکجور نیست
مثلاً بیشتر مردم نفخ را فقط به سردی نسبت میدهند درحالی که سیر و پیاز و تره هم با آنکه گرم و خشک هستند نفخ ایجاد میکنند
2️. سستی دریچه پایینی مری (فم یا دهانه معده)
که علت آن نیز یکی از موارد زیر میتواند باشد :
🔴 ضعف دهانه معده
🔴 ضعف خود معده
🔴 غلبه خلط بلغم در دهانه معده
علائم شایع آن : زیادی آب دهان، رطوبت زبان و کمی میل به آب
🔴 ریزش سودا به دهانه معده
علائم شایع آن : سوزش همراه با گرسنگی که با خوردن غذا بهتر شود ، همراه با تیرگی زبان و ریزهخواری ، ترشی و خشکی دهان
🔴 افزایش صفرا در معده
علائم شایع آن : تلخی دهان، سرخی و خشکی زبان، اشتهای کم
3. طولانی شدن زمان تخلیه از معده به روده
کندی تخلیه معده به روده در بسیاری موارد از سببهای روانی منشا میگیرد ولی سبک زندگی مردم امروز نیز آن را قویتر کرده است
پس چه بسا که یک ریفلاکس جزئی میتواند از یک کندی سراسری در حرکات لوله گوارش باشد
پس عواملی مانند :
درهمخوری، پرخوری، یبوست، خلط پشت حلق، بدخوابی، استرس نیز به این موضوع، دامن میزنند.
مشکل رفلاکس در چه افرادی شایع تر است؟
در ایران از هر ۵ نفر، یک نفر به رفلاکس مبتلا است و در افراد زیر شایعتر است :
🔸کسانی که چاقی شکمی دارند و دچار پرخوری هستند.
🔹افراد باردار
🔸افراد دارای فعالیت بدنی کم
🔹افراد داری کبدچرب
🔸افرادی که سیگار و الکل و … استعمال میکنند.
⁉️رفلاکس معده با چه علائمی همراه است؟
شایعترین علائم رفلاکس معده، ترش کردن و سوزش سر دل بعد از غذا است، اما علائم زیر نیز در بعضی افراد و نه در همه، میتواند نشاندهنده ریفلاکس باشد :
🔴 سرفه خشک و دردگلو
🔴 گرفتگی و خشونت صدا
🔴 التهاب گوش میانی
🔴 خلط پشت حلق
🔴 مشکلات دندانی مانند دندان قروچه
🔴 درد در قفسه سینه، پشت و در ناحیه بالای شکم
🔴 تلخی دهان
🔴 پرآب شدن دهان
مصرف چه مواد غذایی منجر به رفلاکس یا تشدید آن میشود؟
مشکل رفلاکس، با مصرف غذاهای نامناسبی چون غذای زیر، تشدید مییابد و از این رو به هنگام رفلاکس، باید از مصرف آنها پرهیز نمود :
⛔️مصرف غذاهای غلیظ مانند غذاهای خمیری (اسپاگتی، ماکارونی، پیتزا، لازانیا) و نان فطیر
⛔️مصرف قهوه، نسکافه و سایر ترکیبات محتوی کافئین
⛔️مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی
⛔️مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سیر و پیاز و سبزیجات خام
⛔️مصرف زیاد عدس، بادمجان، کلم
⛔️مصرف گوشت گاو و غذاهایی با رطوبت زیاد
⛔️مصرف نوشابه و دلستر
⛔️دخانیات
⛔️ادویهجات تند مانند فلفل و خردل
⛔️گوجه فرنگی و برخی مواد که با آن درست میشود مانند سس کچاپ،
⛔️میوههای آبکی یا محرک مانند خیار، شلیل، آلو، طالبی
⛔️برخی از داروها از جمله داروهای مورد استفاده در درمان آسم، آنتی هیستامینها، مسکنها، آرام بخشها و داروهای ضدافسردگی
💢راهکارهای درمان💢
✅ قدم اول درمان : اصلاح سبک زندگی
درمان رفلاکس، چه از نظر طب رایج و چه از نظر طب سنتی ایرانی، حتماً باید همراه با اصلاح سبک زندگی باشد وگرنه عود خواهد کرد، اصلاح سبک زندگی در دوماه اول سخت است و در ماه سوم اگر همچنان مقاومت کنید، این شما هستید که بر عادتهای بدتان پیروز خواهید شد
✅ غذا را در محیط آرام و به دور از حواس پرتی و بدون حرف زدن میل کنید.
✅ در هنگام گرسنگی، غذا خورده شود و زمانی که پنج لقمه به سیر شدن باقی است، دست از خوردن بکشید.
✅ هر لقمه غذا حداقل ۳۰ بار جویده شود (تند غذا خوردن و خوب نجویدن غذا، هوا را با غذا وارد معده میکند).
✅ خواب منظم کافی و سرشب، جایگاه مهمی در درمان رفلاکس دارد.
✅ دراز کشیدن به پهلوی چپ و بالابردن سرتخت یا استفاده از یک بالش بلند در زیر سر، تا حدودی از برگشت اسید معده به مری جلوگیری نموده و به خواب بهتر کمک میکند.
✅ از مصرف الکل خودداری کرده و هر نوع دود و سیگار را ترک کنید.
✅ کنترل استرس بسیار مؤثر است.
✅ در صورت چاقی، از وزن خود بکاهید؛ کاهش وزن میتواند علائم رفلاکس معده به مری را کاهش دهد.
✅ از پوشیدن لباس های تنگ و کمربند محکم اجتناب کنید
✅ ورزش روزانه و در حد اعتدال